1. Mniej jeździj!
Jednym z łatwiejszych sposobów na pokonanie uciążliwego zanieczyszczenia powietrza jest rzadsze używanie auta.
Spróbuj skorzystać z transportu publicznego, gdy sprzyja pogoda jeździć na rowerze, a gdy Twoje miejsce celu jest blisko – chodzić na piechotę.
O ile to możliwe, rezygnuj z samochodu w szczególnych momentach. Na przykład podczas godzin szczytu, gdy jest bardzo gorąco, lub gdy obowiązują ostrzeżenia smogowe.
Jeśli jazda jest konieczna, staraj się tak planować podróż, by jeździć jak najmniej np. łącz podróż autem z transportem publicznym, korzystaj z „park and drive”, albo jedź samochodem w kilka osób (carpooling), tak by samochodów na drodze było jak najmniej.
2. Upominaj się o efektywny transport zbiorowy!
Protestuj, jeśli Twoja okolica została pozbawiona sensownego połączenia komunikacji miejskiej.
Korzystanie z transportu publicznego powinno być priorytetem w dużych aglomeracjach. Stale rozrastające się miasto jakim jest Warszawa nie będzie w stanie wchłonąć tak dużej ilości indywidualnych kierowców.
Musimy zmienić myślenie i nawyki!
Jeśli choć raz w najbliższym czasie mógłbyś:
- nie podwieźć dzieci autem do szkoły
- pójść na lokalny bazarek i zapakować zakupami wózek zamiast bagażnika
- pójść do kościoła, parku lub kina na piechotę
– zrób to! Przekonaj do zmiany swoich bliskich i znajomych.
3. Utrzymuj swój samochód w dobrym stanie!
Utrzymanie auta w dobrym stanie nie tylko poprawi jego przebieg, ale również zmniejszy emisję trujących substancji.
- Rób przeglądy.
- Wymieniaj regularnie olej.
- Sprawdzaj czy Twoje opony są odpowiednio napompowane (z zachowaniem prawidłowego ciśnienia) – umożliwia to lepsze funkcjonowanie silnika dzięki utrzymywaniu stałego obciążenia. Wymieniaj opony na nowe co kilka lat.
- Jeśli posiadasz filtr cząstek stałych – serwisuj go w warsztacie lub wymieniaj na nowy. Pod żadnym pozorem nie wycinaj filtra!
- Przypominaj o regularnych przeglądach swoim bliskim i rodzinie.
4. Ogrzewaj się efektywnie!
Stary typ pieca i nieprawidłowe spalanie stanowią poważne źródło zanieczyszczeń powietrza. Niska emisja to, obok spalin samochodowych, druga istotna przyczyna smogu na terenie Warszawy i Mazowsza.
Stawiaj na nowoczesne piece i dobrej jakości paliwo. Nie pal śmieciami, odpadami, starymi lakierowanymi meblami, mokrym drewnem itp.
Sprawdź, czy w Twojej gminie możesz wnioskować o dopłaty (czasem 70%) do wymiany pieca lub inwestycji oparte na OZE (odnawialnych źródłach energii). Zainwestuj w ocieplenie domu.
Przy okazji porządków w ogródku – nie pal liśćmi i innymi odpadami. Lepiej, gdy rozłożą się w naturalnym procesie – a Ty zyskasz próchniczną glebę.
Reaguj, gdy widzisz nadużycia! Gdy podejrzewasz sąsiada o nielegalne palenie odpadami, zgłoś ten fakt straży miejskiej. Możesz to zrobić anonimowo. Nie pozwól, by jedno gospodarstwo truło setki pozostałych.
5. Szanuj zieleń!
Przyroda pomaga nam w walce ze smogiem. Rośliny to prosty, tani i skuteczny sposób na oczyszczanie powietrza.
Projektuj swój ogród pod kątem roślin usuwających zanieczyszczenia. Wiele popularnych drzew iglastych i liściastych, krzewów i bylin a także pnączy intensywnie pochłania zanieczyszczenia z powietrza (gleby i wody). Dobierz odpowiednie gatunki i zasadź je w swoim otoczeniu (zgodnie z zaleceniami fitoremediacji).
Wymagaj od urzędników, spółdzielni oraz wspólnot by prowadziły nowe nasadzenia, szczególnie w miejscu ściętych roślin (np. starych drzew).
Nie wypalaj trawy i łąk. To złudny sposób na użyźnienie gleby.
Używaj kosiarek zasilanych elektrycznie. Nie używaj spalinowych dmuchaw do liści – grab liście ręcznie.
6. Rozmawiaj z rodziną i przyjaciółmi!
Jeśli będziemy znali negatywne skutki zdrowotne, z większą chęcią będziemy się przyczyniać do zapobiegania zanieczyszczeń.
Krok po kroku zmieniaj swoje nawyki i zachęcaj do tego innych:
- Rozmawiaj z rodziną, znajomymi i współpracownikami o problemie smogu – poszerzaj świadomość innych, nie obawiaj się wypowiadać swojej opinii
- Edukuj, zwracaj uwagę na nadużycia.
- Używaj mediów społecznościowych do udostępniania informacji o smogu.
- Wspieraj organizacje walczące ze smogiem.
7. Lobbuj za dobrymi rozwiązaniami prawnymi!
Oprócz zmiany naszych nawyków ważne jest czuwanie nad procesem tworzenia prawa, optowanie za zmianami prawnymi prowadzącymi do redukcji źródeł smogu oraz kontrola ich egzekwowania.
Bądź aktywny:
- Skontaktuj się z Twoimi lokalnymi radnymi (na poziomie dzielnicy, miasta, województwa) i dowiedz się co zrobili w sprawie zmniejszania smogu.
- Bierz udział w konsultacjach projektów uchwał miasta.
- Zachęcaj lokalną społeczność do podejmowania inicjatyw antysmogowych.
- Podpisuj petycje on-line lub inicjuj własne.
- Wymagaj od urzędników wywiązywania się z obowiązków wynikających z prawa.
8. Chroń siebie i swoich bliskich!
Kiedy normy stężeń zanieczyszczenia powietrza są przekroczone, jest szereg rzeczy, które możesz zrobić, aby ograniczać ryzyko.
- Zamknij okna.
- Włącz odpylacz powietrza, jeśli go masz.
- Zrezygnuj ze spacerów.
- Nie uprawiaj sportu na zewnątrz.
- Jeśli cierpisz na choroby układu oddechowego lub krążenia, skontaktuj się z lekarzem.
- nie wietrz mieszkania.
- Wychodząc z domu, załóż maskę antysmogową.
9. Noś maseczkę antysmogową!
W przypadku przekroczeń norm zanieczyszczenia powietrza, warto zaopatrzyć siebie i bliskich w maseczkę, która uchroni choć przed częścią szkodliwych substancji.
Lepiej mieć maskę, niż nie mieć maski, choć żadna, nawet najlepsza, nie chroni przed wszystkimi zanieczyszczeniami. Maska jest warta tyle, ile zastosowany w niej filtr, sprawdzaj zatem jej certyfikat przed zakupem.
Szukaj filtrów z oznaczeniem HEPA, FFP3 lub N99. Liczy się certyfikat, a nie zapewnienia producenta. Najtańszą maskę kupisz już za kilka złotych w sklepie z materiałami BHP.
Maska powinna dobrze przylegać do twarzy, z możliwością dopasowania na podbródku oraz na nosie, a także posiadać minimum dwie regulowalne gumki. Zaparowaną maskę po użyciu należy wysuszyć.
Pamiętaj, że z uwagi na ryzyko uduszenia, maski nie należy stosować u niemowląt i najmłodszych dzieci.
10. Regularnie sprawdzaj stan zanieczyszczenia powietrza!
Smog w Warszawie, inaczej niż w pozostałych częściach Polski, jest problemem całorocznym. Warto więc codziennie sprawdzać status smogu w miejscu zamieszkania i pracy.
Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza wytworzonych na terenie aglomeracji są spaliny samochodowe, dlatego problem smogu w Warszawie nie ustaje wraz z nadejściem końca sezonu grzewczego. Z tej przyczyny warto ściągnąć na telefon aplikację, która ułatwi bieżące śledzenie przekroczeń norm zanieczyszczeń.
Używana w Polsce urzędowa skala jakości powietrza daleko różni się od norm zalecanych przez Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz poziomów informowania i alarmowania o zanieczyszczeniach stosowanych w Unii Europejskiej.
Nie czekaj, aż ostrzegą Cię inni – sprawdzaj stan zanieczyszczeń sam. Polecamy aplikację „Zanieczyszczenie powietrza”, „Kanarek” (na system Android) czy „Plume Air Report” (na IOS i Android). Polub też naszą stronę na Facebooku – kiedy jest naprawdę źle, bijemy na alarm.