Objaśnienie skali procentowej:

Wykres przedstawia wartości godzinowe zanieczyszczeń wyrażone w procentach normy średnio-dobowej. Dlaczego wartość godzinowa jest przyrównywana do normy średnio-dobowej? Ponieważ dla pyłów nie ma normy dla okresu krótszego niż doba.

Jeżeli wartość dla aktualnej godziny jest większa niż 100%, nie oznacza to jeszcze, że norma została przekroczona. Aby stwierdzić, czy norma jest przekroczona, trzeba spojrzeć na cały wykres i ocenić, czy w poprzednich godzinach poziom 100% był często przekraczany (czy dużo zanieczyszczeń wchłonęliśmy w tym czasie). Osoby, które pracują na terenie o innym poziomie zanieczyszczeń, niż tam, gdzie mieszkają, powinny ocenić dwa wykresy.

Przepisy UE mówią, że liczba dni w roku z przekroczoną normą średnio-dobową nie powinna być większa, niż 35.
W sezonie smogowym 2017/2018 (5 miesięcy) proporcje dla pyłu pm 2,5 wyglądały następująco:

• tereny w centrum Warszawy, położone bezpośrednio przy głównych ulicach - na jedną dobę z normą nieprzekroczoną przypadały 4 doby z normą przekroczoną (dla terenów w centrum, które nie leżą przy głównych ulicach proporcja jest korzystniejsza),
• Targówek, tereny, które nie leżą przy głównych ulicach - na 2 doby z normą nieprzekroczoną przypadały 3 doby z normą przekroczoną,
• Ursynów, tereny, które nie leżą przy głównych ulicach - na jedną dobę z normą nieprzekroczoną przypadała jedna doba z normą przekroczoną,
• duże osiedla domów jednorodzinnych - były prowadzone tylko wyrywkowe pomiary (przez kilkanaście dni), które wskazują, że proporcja na takich osiedlach wypada korzystniej niż dla centrum, ale mniej korzystnie niż dla Targówka.

Czy wobec takich proporcji, powinno się ograniczać do minimum przebywanie na zewnątrz zawsze, gdy norma średnio-dobowa jest przekroczona? Chyba nie.
Zbyt częste pozostawanie w domu może być bardziej szkodliwe dla zdrowia niż niewielkie przekroczenie normy.
Każdy powinien indywidualnie wyważyć, przy jakim poziomie zanieczyszczeń wychodzić na spacer i wietrzyć pokój. Trzeba brać pod uwagę przede wszystkim wartość z aktualnej godziny a dodatkowo z godzin poprzednich.

Porównanie skali z naszego wykresu ze skalą stosowaną w innych krajach:

• Europejski Indeks Jakości Powietrza prezentuje średnią kroczącą 24-godzinną. Gdy wartość Indeksu dla pyłu pm 2,5 mieści się w przedziale 100-200% normy, taki stan kwalifikowany jest jako "poor", co oznacza "zły", i jest oznaczony kolorem czerwonym. My, taki przedział oznaczamy kolorami żółtym (do 160%) oraz pomarańczowym i opisujemy jako stan podwyższony i ostrzegawczy (powyżej 160%).
  Następny przedział zaczyna się od wartości pm 2,5 równej 200%. Indeks Europejski opisuje go jako "very poor" (bardzo zły), nadaje mu kolor brązowy i jest to najwyższy stopień. U nas, przedział 200-300% ma kolor czerwony i jest opisany jako "poziom alarmowy".
• Amerykański Indeks Jakości Powietrza (AQI) - również prezentuje średnią kroczącą 24-godzinną, natomiast do przedstawienia bieżącego stanu powietrza używa się wskaźnika NowCast, który jest obliczany dla okresu 12 godzin. Jeżeli w tym czasie była duża zmiana poziomu zanieczyszczeń, na wartość wskaźnika NowCast mają wpływ dane z ostatnich trzech godzin. Wskaźnik ten jest następnie przeliczany na indeks AQI, który ma następującą skalę:
  
  • dla pm 2,5 w przedziale 50-140% przyjmuje kolor żółty i opisuje jakość powietrza jako średnią,
  • przedział 140-220% jest oznaczony kolorem pomarańczowym - przy nim podana jest informacja, że większość populacji może nie odczuwać negatywnych objawów,
  • 220-600% - kolor czerwony - każdy może odczuwać negatywne objawy, dla osób podatnych skutki mogą być bardziej poważne,
  • powyżej 600% - kolor fioletowy i brązowy.
• W Polsce, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska, do celów ostrzegania obliczają średnią kroczącą 8-godzinną w godzinach 6-22.

Norma dla pm 2,5 jest normą Światowej Organizacji Zdrowia. Poziom alarmowy dla pm 2,5 jest poziomem umownym, ponieważ oficjalne poziomy alarmowe przyjmowane są dla pyłu pm 10. Pył pm 2,5 jest bardziej szkodliwy, gdyż głębiej wnika do płuc.

Źródło danych: GIOŚ i UM Warszawa. Dane zostały przetworzone.